Katedrala "usred ničeg" zvrji sablasno prazna: Kada verski rat pokaže najružnije i najlepše lice

Zapadna Ukrajina je tačka Evrope u kojoj je bilo više krvoprolića nego na Balkanu! I tu su se sudarali Istok i Zapad, Sever i Jug, i svaki od tih sudara ostavio je nešto svoje.

Kod sela Podgore u blizini Lavova nalazi se katedrala "usred ničega". Barokna građevina sa kupolom prečnika 12 metara posvećena je Uzdizanju Časnog Krsta i Svetom Josifu. Ona je neznatno umanjena i izmenjena kopija bazilike Suprege koja krasi centar italijanskog grada Torina.

Vjenčeslav Petar Raževuski, poljski plemić, vladar i vlasnik ovog kraja sagradio je sebi dvorac, tvrđavu i ovu crkvu. Za skulpture u krečnjaku angažovao je Sebastjana Fosingera i Žozepa Lablasa.

Oslikavanje hrama uradio je poljski umetnik Lukaš Smuglevič zajedno sa sinom, a ukrašavanje oltara povereno je Šimonu Čehoviču. Drvene elemente crkvene unutrašnjosti, kao što su minber i horovi, izradio je majstor Marcin Tvardovski.

Ova prelepa građevina napuštena je od početka Revolucije u Rusiji 1917, a tokom Drugog svetskog rata pogođena je artiljerijskim zrnom. Komunistička partija dala je zadatak arhitekti Igoru Starosokolovskom da je obnovi u periodu od 1976-1979. godina. Od tada crkva nije ni taknuta i prepuštena je zubu vremena.

Da bi se shvatilo koliko je katedrala izmeštena iz realnosti treba videti istoriju.

Ovaj deo Ukrajine od pamtiveka se zove Galicija, a tu su preošle invazije svih mogućih varvara i nomadskih hordi. Galicija je postala deo Kijevske Rusije, države Istočnih Slovena kojom su vladali u njih asimilovani Vikinzi. Kada su Mongoli u 13. veku predvođeni Džingis Kano osvojili Kijev i uništili kneževinu, Galicija i Volonija su ostale slobodne pravoslavne zemlje Rusa.

Knez Danilo Romanovič 1253. dobija kraljevsku krunu od rimskog pape, na isti način na koji je bio krunisan i Stefan Nemanjić Prvovenčani u Srbiji 1217. godine. Od tada se Galicija i Volonija zvanično zovu Kraljevina Rusija.

Ipak boreći se protiv Mongola ova pravoslavna kraljevina postala je lak plen moćnih katoličkih kraljevina Mađarske, Poljske i Litvanije. Godine 1349. Poljaci osvajaju ovaj kraj. Poljsko plemstvo dobija posede na kojima surovo potčinjava seljake. Iako su govorili skoro istim jezikom, i bez obzira na zajedničko slovensko poreklo poljski plemići ovdašnje stanovništvo vide kao nevernike i pokušavaju da im nametnu katoličanstvo.

Kada pravoslavni kmetovi nisu želeli da se pokatoliče oni su bežali na istok u stepe gde su osnivali svoje kozačke družine. Oni koji bi ostali sa svojim sveštenicima su 1596. prihvatili Uniju u Brestu. To znači da su i dalje činodejstvovali po pravoslavnim običajima ali da su priznavali vrhovnu vlast rimskog pape.

Poljska je izgubila svoju nezavisnost ubrzo po izgradnji crkve Uzdizanju Časnog Krsta u selu Podgori. Pravoslavlje u najvećoj meri vratilo, a barokni stubovi su nastavili da gledaju vekove krvoprolića.

(Telegraf.rs)