Najveći muzej na otvorenom u Srbiji - Posetite mesto gde se susreću prolaznost i večnost

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Godine 1983. Novo groblje je proglašeno za Kulturno dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju, a njegov kulturno – istorijski značaj prepoznat je još 1979. godine kada je detaljnim urbanističkim planom predviđena izgradnja izložbeno – muzejskog prostora i pretvaranje Novog groblja u Muzej na otvorenom, što je trebalo da se dogodi 1986. godine.

U tom periodu, planirano zatvaranje groblja nije bilo moguće zbog sahrana koje se i danas obavljaju, tako da se njegova prezentacija i približavanje svih umetničkih i istorijskih vrednosti široj javnosti morala prilagoditi navedenim uslovima. U poslednjih deset godina organizuje se stručno vođenje tematskih tura koje su vremenom privukle pažnju šire javnosti od pojedinaca, preko raznih udruženja, gradskih i republičkih institucija kulture, pa sve do medija.

Intrigantne priče koje već čitavu deceniju zaokupljaju pažnju naših sugrađana:

• Stvarali su perom i dušom – priča o pesnicima i književnicima;
• Veliki ljudi široke duše - priča o dobrotvorima i zadužbinarima;
• Satkane od duše i uma - priča o znamenitim Srpkinjama;
• Velike ljubavi srpskih velikana;
• Portreti srpskih diplomata i državnika –zlatno doba srpske diplomatije;
• Tragom istaknutih vojskovođa i heroja Prvog svetskog rata;
• Priče o žiteljima starog Beograda;
• Blistavi umovi Srbije - Velikani srpske nauke;
• Bardovi srpskog glumišta;
• Otadžbina se brani srcem - Heroji i heroine velikih ratova;
• Tragom stranaca na Novom groblju.

Na putu evropskih grobalja

Novo groblje kao kulturno-istorijsko dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju je brzo postalo prepoznato i u međunarodnim okvirima, tako da je ovaj svojevrsni "Muzej na otvorenom" još od 2004. godine članica Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope, prestižne organizacije kojoj pripadaju i čuvena evropska groblja poput Per la Šez-a u Parizu i groblja Steljano iz Đenove. Značaj ovog groblja u međunarodnim okvirima je još jednom potvrđen u septembru 2022. godine, kada je JKP "Pogrebne usluge" Beograd, odnosno Novom groblju pripala izuzetna čast da bude domaćin Godišnje konferencije Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope. Novo groblje u Beogradu, kao članica Evropske rute grobalja osnovane od strane Saveta Evrope, našlo je i svoje zasluženo mesto među osam puteva kulture u Republici Srbiji.

Tragom stranaca na Novom groblju u Beogradu - Novi besplatan tematski obilazak 

Nastavljajući decenijsku tradiciju vođenih tematskih obilazaka Novog groblja, 12. maja 2024. godine sa početkom u 11:00 časova, planirana je šetnja Novim grobljem pod nazivom – Tragom stranaca na Novom groblju u Beogradu.

Posebno bogatstvo i vrednost grada Beograda i Srbije čini pomešanost kultura, raznovrsna etnička, nacionalna i verska nematerijalna i materijalna kulturna baština. Brojni stranci koji su ovde dolazili i ostajali učestvovali su u stvaranju kulturne slike grada i zemlje koji plene svojom raznolikošću, širinom, spojem nespojivog i posebnim duhom. Posetioci će se kroz ovu šetnju upoznati sa životima pojedinih ljudi koji su napustili svoje postojbine i domovinu i za svoj život izabrali Beograd, a za novu domovinu Srbiju. U ovoj dinamičnoj šetnji alejama Novog groblja upoznaćete se sa životima ljudi koji su došli sa strane, a koji su stvarajući, ulepšavajući, gradeći, poboljšavali sliku grada, zemlje i nas samih. Posetićemo samo neke od brojnih grobova velikih umetnika, industrijalaca i drugih koji su obeležili život ovog grada i zemlje inkorporirajujući u njih svoju dušu i znanje. Ovom šetnjom razumećemo zašto su drugi izabrali baš nas. Oblilazak traje 120 minuta, a mesto okupljanja je na platou kod glavne kapije Novog groblja (Ruzveltova 50). Vodi i priča dr Violeta Obrenović, istoričarka umetnosti. Sugrađani se mogu interesovati na: info@beogradskagroblja.rs. Prijave nisu potrebne.

Zanimljivosti muzeja na otvorenom 

• Vanbračni naslednik koji je u Srbiju stigao tek nakon smrti - Velimir Mihajlo Teodorović (1849-1898) je bio vanbračni sin Kneza Mihajla Obrenovića i Marije Berghaus. Na krštenju je dobio ime Vilhelm. Kada je napunio 17 godina, otac je tražio da pređe u pravoslavlje i tada je uzeo ime Velimir, a za prezime Teodorović, staro prezime Obrenovića. Sa 18 godina je poslat u Švajcarsku da dovrši školovanje i tada je poslednji put video oca, koji je nedugo zatim poginuo u atentatu u Topčideru. Velimiru je bilo zabranjeno da se vraća u Srbiju, kako ne bi pretendovao na presto. I pored ovoga, svu svoju imovinu je zaveštao Srbiji, a izgradnju grobnice-kapele na Novom groblju u kojoj je sahranjen je zauzvrat kao velikom dobrotvoru, finansirala beogradska opština.
• U smrt za drugoga – ovako glasi natpis na porodičnoj grobnici istoričara Jovana Tomića, a posvećen je njegovoj ćerki Nadi Tomić, studentkinji medicine, koja je 1922. godine izgubila život pokušavajući da spase malog davljenika na Ženevskom jezeru. Radi se o jedinom spomeniku čiju izgradnju je finansirao Međunarodni crveni krst, kao priznanje za neizmernu hrabrost i požrtvovanje ove mlade srpkinje.
• Svedoci i učesnici incidenta na Čukur česmi – Na Novom groblju sa sahranjena čak dva ključna aktera incidenta na Čukur česmi (1862. godine): Karlo Perolo – kuvar i poslastičar italijanskog konzula u Beogradu , čije je svedočenje pred međunarodnom komisijom značajno uticalo na predstojeće konačno oslobođenje Beograda od Otomanske okupacije, kao i Ivko Prokić, žandarmerijski poručnik koji je u incidentu i poginuo.

(Telegraf.rs/PR)