Pobednik u nikad lošijem stanju: Simbol Beograda puca, rđa ga uništava, a rupe od metaka razdiru (FOTO)

Pobednik na Kalemegdanu, maestralni rad Ivana Meštrovića. Foto: A. Nalbantjan

Po dobijanju sredstava od Grada Beograda, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda započeće radove na Projektu rekonstrukcije i restauracije spomenika "Pobednik" na Beogradskoj tvrđavi, koji podrazumeva statičku sanaciju, restauracije kamenog postamenta i same skulpture spomenika.

Spomenik "Pobednik" nalazi se na platou Gornjeg grada Beogradske tvrđave. Utvrđen je za kulturno dobro 1992. godine. Takođe ovaj spomenik se nalazi u okviru spomenika kulture Beogradska tvrđava koje uživa status kulturnog dobra od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.

Preporučujemo

Spomenik je visok 14 metara, Foto: Zavod za zastitu spomenika kulture grada Beograda

OŠTEĆENJA DRASTIČNO POGORŠANA

Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je tokom 2018. godine izvršio uvid i pregled u stanje spomenika, mapiranje oštećenja kamene obloge i bronzane skulpture, detaljno merenje i 3D lasersko skeniranje spomenika. Uvidom u stanje spomenika ustanovljeno je da su oštećenja na spomeniku drastično pogoršana u odnosu na 2016. godinu kada je poslednji put vršena opservacija spomenika.

Na osnovu ovih i svih prethodnih ispitivanja Zavod je u saradnji sa Građevinskim fakultetom Univerziteta u Beogradu uradio projekat rekonstrukcije i restauracije spomenika "Pobednik" koji podrazumeva statičku sanaciju i restauracije bronzane skulpture, stuba i postamenta.

Spomenik je otkriven 1928. godine na desetogodišnjicu proboja Solunskog fronta, Foto: Zavod za zastitu spomenika kulture grada Beograda

NAGNUT 30 CENTIMETARA

Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je 2016. godine redovnim osmatranjem konstatovao prilična oštećenja na spomeniku "Pobednik" i pristupio istraživanju i analizi postojećih oštećenja. Tim povodom je zatraženo mišljenje ekspertskog tima Građevinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu o statičkom stanju spomenika sa predlogom potrebnih mera zaštite, u kome je navedeno da je ovaj spomenik nagnut 30 centimetara u odnosu na vertikalnu osu, da naginjanje spomenika predstavlja proces koji i dalje traje.

Radi se o relativno sporom procesu koji ne pokazuje znake smirivanja i zaustavljanja, a u periodu od 35 godina, za koji postoje podaci, horizontalno pomeranje na visini postolja figure se povećalo za 30 odsto. Analiza je pokazala da prethodni radovi iz 1996. godine na sanaciji spomenika utiskivanjem "mega" šipova nisu dali rezultate.

Autor je Ivan Meštrović, Foto: Zavod za zastitu spomenika kulture grada Beograda

Dobijeno je i ekspertsko mišljenje dr Zorana Kuzmanovića, vajara, o stanju bronzane skulpture spomenika, u kome se navodi da je uočljiv veliki sloj oksida na celoj površini skulpture sa više oštećenja u vidu rupa verovatno od metaka ili gelera. Na samoj plinti i stopalima oštećenja su značajna u vidu izvitoperenosti i pukotina, varovi su popustili, pukotine su velike i veza skulpture za kružni kameni postamenta je korodirala i jako u lošem stanju.

Oštećenja bronzane skulpture, njene veze sa plintom i kamenim postamentom su utvrđena još 1989. godine i dat program mera za sanaciju i konzervaciju. U projektu izvedenog stanja sanacije i konzervacije spomenika "Pobednik" 1991. godine, navedeno je da je sanacija oštećenja ograničena i svedena na čišćenje, zapunjavanje pukotina i zaštitu, što je i urađeno.

Foto: Zavod za zastitu spomenika kulture grada Beograda

Ali da prava sanacija ovog dela spomenika zahteva zamenu kamenih blokova ispod nogu "Pobednika", demontažu bronzane skulpture i obnavljanje veza između

postamenta i skulpture.

Za vreme od 91. godine od kako je spomenik postavljen, rađeno je samo čišćenje spomenika od grafita i zaprljanosti i popunjavanje pukotina i spojnica kamene obloge. Predviđeni vremenski okvir za izvođenje radova je šest meseci nakon sprovođenja postupka javne nabavke.

(Telegraf.rs)